TAHSİN AKÇA
Asgari ücret 2022 için net 4.253 TL, brüt 5.004 TL’ye çıkarılırken, her yıl gündeme gelen asgari ücretin vergi dışı bırakılması talebinin tüm işçileri kapsayacak şekilde hayata geçirileceği belirtilmesine karşın, 17 Aralık akşamı Meclis’e sunulan kanun teklifinde asgari ücretliler ve biraz üzerinde alanlarla sınırlanması işçi ve işveren kesiminde şaşkınlık yarattı.
Kanun teklifinde asgari ücretli gösterilenlerden gelir ve damga vergisi alınmaması, asgari ücretin biraz üzerinde olanlara ise vergi kesintileri sonrası nette asgari ücret altında kalacakları için asgari geçim indirimi desteği verilerek asgari ücretin üzerinde tutulması öngörülüyor.
Oysa, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun 4. toplantısında mutabık kalındığı gibi gelecek hafta içerisinde Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’na gelmesi beklenen kanun teklifinde toplam 16 milyona yaklaşan 4A sigorta grubundaki işçilerle kamu işçilerinin ücretlerinin asgari ücrete kadar olan kısmının vergiden muaf tutulması bekleniyordu.
Meclis’e sunulmasının ardından hem işçi hem de işveren kesimi teklifin düzeltilmesi için yoğun mesai harcıyor.
TİSK: Sürpriz oldu, tüm işçileri kapsayacağı net ifade edilmişti
Komisyonda işveren kesimini temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Özgür Burak Akkol, asgari ücretin açıklandığı 4. toplantı sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yazılı açıklamasında da vergi muafiyetinin tüm işçileri kapsayacağının zaten çok açık ifade edildiğine dikkat çekti. Akkol, “Tüm kamuoyuna da bu şekilde duyurulmuştu. Bizim için de sürpriz oldu. Teklifi düzeltmek için çaba sarf ediyoruz” dedi.
Türk-İş teklifin değiştirilmesi için yoğun görüşme halinde
Türk-İş kaynakları da son komisyon toplantısına katılarak açıklama yapan Türk-İş Genel Sekreteri ve Türk Metal Başkanı Pevrul Kavlak ve diğer konfederasyon yetkililerinin kendilerinde de şaşkınlık yaratan teklifin plan ve bütçe komisyonu görüşmeleri sırasında düzeltilmesi için bakanlık ve siyasi partiler nezdinde yoğun görüşmeler yaptığını belirttiler.
Pevrul Kavlak, Bloomberg HT yayınında yıllardır talep ettikleri asgari ücretin vergi dışı bırakılmasının kabul edildiğini, bunun önemli bir kazanım olduğunu belirtmişti.
Çalışma Bakanlığı da asgari ücretin açıklanmasının ardından, “Tüm işçilerin ücret gelirlerinin asgari ücrete kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı.” açıklamasını yapmıştı.
Komisyon sonrası açıklamalara karşın kanun teklifini hazırlayan maliye bürokrasisinin tüm işçileri kapsaması halinde 2022 için 50 milyar lira dolayında vergi kaybı yaşanacak olmasını dikkate aldığı tahmin ediliyor.
Kanun teklifi ücret skalasını nasıl etkileyecek?
Teklifin aynen yasalaşması halinde ücret skalasında brüt 5.350 TL’ye kadar olanların eline geçecek tutar, brüt 5.004 TL, net 4.253 TL açıklanan asgari ücretle eşitlenmiş olacak. Çünkü düzenlemeye göre asgari ücretin üzerinde olduğu için vergi kesildiğinde net ücret asgari ücretin altında kalacak olanlara AGİ ödemesiyle fark kapatılacak.
Ancak bu durumda ücret skalasında daha yukarıda olanlardan gelir vergisi diliminde giderek yükselen oranlarda gelir ve damga vergisi kesilmeye devam edeceği için özellikle brüt 10 bin TL’ye kadar olanların net ücretiyle asgari ücret arasındaki fark çok azalmış olacak. Örneğin, brüt 9.800 TL aylığı bir özel sektör çalışanının net ücreti 7.500 TL. Eğer asgari ücrete kadar olan kısmı için vergi kesilmeseydi bu rakam yaklaşık 8.300 TL olacaktı.
7 bin lira brüt maaşı olan bir çalışan yaklaşık 5.350 TL net ücret alırken, vergi muafiyeti kapsamında olsaydı rakam 6.077 TL olacaktı. Çünkü asgari ücrete kadar olan kısım için toplam 727 TL damga vergisi ve gelir vergisi kesintisi kaldırılmış oldu.
Çalışanların bir kısmı işverenle net ücret üzerinden anlaştığı için asgari ücret üzeri alanlar için vergi muafiyetinin teklifte yer almaması işveren açısından da beklentileri boşa çıkarmış oldu. kaynak:bloomberg