Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, yılın son enflasyon raporunu açıklamak üzere kameraların karşısına geçti. Karahan, TCMB'nin 2024 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 38'den yüzde 44'e çıkardığını duyurdu. 2025 tahmini de yüzde 21 seviyesine çıkarıldı.
Başkan Karahan'ın açıklamalarında öne çıkan ifadeler şunlar oldu:
Dezenflasyon sürecimiz devam ediyor.
İç talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldiğini değerlendiriyoruz. Bu yavaşlamanın da etkisiyle cari işlemler açığında düşüş sürüyor. Enflasyonun ana eğilimi öngördüğümüzden yavaş.
Para politikasındaki sıkı duruşumuzu, dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde sürdüreceğiz.
Küresel talep görünümü emtia fiyatları üzerinde belirleyici olmaya devam ediyor. Gelişmiş ülke merkez bankaları faiz indirim süreçlerine başladı.
Üçüncü çeyreğe ilişkin veriler yurt içi talepte ılımlı seyrin devam ettiğini gösterdi. Üçüncü çeyrekteki arz göstergeleri iç taleple uyumlu seyretti.
Üçüncü çeyrekte çıktı açığı geriledi. Çıktı açığının üçüncü çeyrekteki gerilemesini yılın son çeyreğinde de sürdürdüğünü değerlendiriyoruz. Talep koşullarındaki gerilemeyle fiyat artışının genele yayılımı zayıflıyor. Çıktı açığı dezenflayonun önemli bir bileşeni olacak.
Üçüncü çeyrekte birikimli cari açığın azalacağını öngörüyoruz. Cari dengedeki olumlu seyrin süreceğini öngörüyoruz.
Enflasyonun ana eğilimini yakından takip ediyoruz. Ekim ayında enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün sürdüğünü görüyoruz. Hizmet enflasyonundaki iyileşme öngörülerimizden daha yavaş.
Üçüncü çeyrekte hizmet enflasyonunda okula dönüş etkili oldu. Okula dönüşün tamamlanmasıyla göreli fiyat uyarlaması büyük ölçüde tamamlandı.
Hizmet enflasyonuna kira ve kira dışı olarak bakılmasının sağlıklı olduğunu düşünüyoruz. Kira enflasyonundaki atalet öngörülerimizden yüksek olduğunu değerlendiriyoruz.
Kira dışındaki hizmetlerde fiyat artışları kademeli olarak güç kaybediyor. Kiraya ilişkin öncü göstergeler ise, son çeyrekte aylık kira enflasyonunun yavaşlayacağına işaret ediyor.
Sanayi tarafında firmaların fiyatlama davranışlarında net bir iyileşme görüyoruz. Genel itibariyle temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam ediyor.
Çıktı açığının ile yayılım endeksi arasında pozitif ilişki söz konusu.
Manşet enflasyondaki düşüşle birlikte, tüm sektörlerin beklentileri kademeli bir biçimde geriliyor.
Beklentilerdeki iyileşmenin hızı henüz arzu ettiğimiz seviyelerde değil. Sıkı para politikası duruşumuzla, beklentilerin dezenflasyon sürecine katkı verecek şekilde oluşmasını sağlamakta kararlıyız.
Sıkı parasal duruşu makroihtiyati adımlarla destekliyoruz. Parasal aktarımın etkinliğini artırmak amacıyla, makroihtiyati politikaları uygulamaya devam ediyoruz.
Kredilerde dalgalanmanın önüne geçtik.
Dönemsel olarak ortaya çıkan likidite fazlasını sterilize ediyoruz. Likidite koşullarını, muhtemel gelişmeleri göz önünde bulundurarak yakından izliyoruz. Araç setimizi etkili bir şekilde kullanmaya devam edeceğiz.
Enflasyon beklentilerindeki iyileşmeyle uzun vadeli TL finansman maliyetleri azaldı.
Para politikası duruşumuz ve makroihtiyati çerçevemiz, mevduat faizlerinin, Türk lirasına geçişi sürdürecek ve tasarrufları artıracak seviyelerde kalmasını sağlayacak.
Kararlılıkla sürdürdüğümüz sıkı parasal duruşumuz ve KKM bakiyesinin azaltılmasına yönelik uygulamaların etkisiyle Türk lirası varlıklara olan ilginin ve güvenin arttığını görüyoruz.
KKM payı yüzde 8'in altına indi. Mevcut bakiye 37 milyar dolara geriledi. KKM bakiyesinin azalması parasal aktarım mekanizmasını güçlendiriyor ve TCMB bilançosu üzerindeki riskleri azaltıyor.
Türkiye üzerine yönelik sermaye akışları ılımlı seyrediyor.
Sıkı para politikası duruşumuzla birlikte yurt içi ve yurt dışı yerleşiklerin Türk lirasına olan güveninin artması rezervlerimize olumlu yansımaya devam ediyor.
Risk primi ılımlı seyrini sürdürdü.
Enflasyon beklentileri yükseltildi
2024 ham petrol varsayımlarımızı aşağı çektik. 2024 ortalama ham petrol tahmini 81,1 dolar oldu. Önceki 84,2 dolardı.
TCMB'nin 2024 yıl sonu gıda enflasyon tahmini yüzde 35,5'ten yüzde 41,8'e çıkardık.
TCMB 2024 yıl sonu enflasyonunu yüzde 38'den yüzde 44'e çıkardı. Tahmin aralığı da yüzde 34-42 bandından yüzde 42-46 bandına çıkarıldı.
2025 tahmini de yüzde 14'ten yüzde 21'e çıkardı. 2025 için tahmin aralığı da yüzde 7-21'den yüzde 16-26 seviyesine yükseltildi.
Enflasyonun 2026'da yüzde 12'ye gerileyeceğini öngörüyoruz. Önceki tahmin yüzde 9 seviyesindeydi.
Son dönemde yüksek seyreden gıda fiyatları 2024 yıl sonu tahmin güncellememiz üzerinde 1,6 puan etkili oldu.
Türk lirası cinsi ithalat fiyatları ve talep koşullarının tahmin güncellememiz üzerindeki toplam etkisi yarım puan oldu.
Beklentilerdeki gerilemenin öngörülerimizden yavaş gerçekleşmesi, başlangıç koşulları ve enflasyonun ana eğilimi, 2024 yıl sonu tahminimizi 3,9 puan yukarıya çekti.
2025 yıl sonu tahmin güncellemesinde ise, gıda fiyatları, Türk lirası cinsi ithalat fiyatları ve yönetilen yönlendirilen fiyat varsayımlarımızdan gelen toplam etkiyi 3,3 puan olarak hesaplıyoruz.
Ayrıca, 2024 tahminimizdeki güncelleme, enflasyon ataleti ve ana eğilim vasıtasıyla, 2025 yıl sonu tahminimizi 3,5 puan yukarı çekti.
Son olarak, çıktı açığı patikasındaki güncellemenin 2025 yıl sonu tahminimiz üzerindeki etkisi 0,2 puan oldu.
Para politikasındaki kararlı duruşumuz; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme vasıtasıyla aylık enflasyonun ana eğilimini düşürmeye devam edecek.
Yüzde 42 enflasyon Ocak'ta, yüzde 38'e Mart ayında ulaşacağımızı öngörüyoruz. Çok ciddi bir sapma olduğunu söylemek doğru değil.
Revizyonun yüksek olmasını para politikasında değişiklik olarak algılamak doğru değil. Enflasyonun ana eğilimine bağlı olarak faiz indirimi başladığında sıkılık korunacak.
Kirada yapısal unsurlar öne çıkıyor, bunlar para politikasının etki alanının dışında.
Üst banttan fonlama faiz artışı değilse, alt banttan fonlama da indirim olarak algılanmamalı. Araç repo faizidir. Biz örtülü bir şey yapmıyoruz.
Asgari ücrette kapalı kapılar ardında bir eşik söylediğimiz doğru değil. Bunu yalanlıyoruz. Biz karar alıcı değiliz. Resmi ya da resmi olmayan herhangi bir tavsiyede bulunmuyoruz.
Yüksek enflasyon ortamında ücretler reel olarak geriler. Enflasyonu düşürmek konusunda kararlıyız.
Likidite senedinin nette bir etkisi olacağını düşünmüyoruz. Ama dönem dönem değerlendirdiğimiz bir konu.
Son dönemde alım-satıma konu olan DİBS miktarı 1,5 milyar dolar. En yüksek olduğu dönemde 2,1 milyar dolar. 16 milyar dolarlık bir girişten bahsedersek bunun yüzde 10'u bile değil.
Enflasyonda sadece piyasa beklentilerine bakmıyoruz, hepsine bakıyoruz.
Yılın son iki ayında arındırılmamış aylık enflasyon beklentimiz yüzde 1,5 ya da bir miktar üstü seviyesinde. Arındırılmış aylık enflasyon beklentimiz yüzde 2,3 civarı ile önceki beklentimizin üzerinde.
