Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dönemsel gayrisafi yurt içi hasıla sonuçlarını yayımladı.
Türkiye ekonomisinde 2022 büyüme performansının detayları belli oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Türkiye 2022'de yüzde 5,6 büyüme kaydetti. 4. çeyrekte gayrisafi yurt içi hasıla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,5 arttı. Son çeyrekte bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 0,9'luk büyüme kaydedildi.
2022 yılında kişi başına GSYH dolar cinsinden 10 bin 655 dolar olarak hesaplandı.
Türkiye 2022'de büyüme tarafında hanehalklarının tüketimi yine öne çıktı. 2022'de iç tüketim yüzde 19,7 büyüdü. Yatırımlar tarafında ise büyümenin ivme kaybettiği görüldü. 2020 ve 2021 yıllarında yüzde 7,4 artan yatırımlar 2022'de yüzde 2,8 büyüdü.
İhracat tarafında da benzer tablo dikkat çekti. 2021'de yüzde 24,9 büyüyen ihracat, 2022'de yüzde 9,1 ile tek hanelerde büyüme kaydetti.
Sektörel düzeyde inşaattaki sert daralma dikkat çekti
Sektörel dağılıma bakıldığında 2022'de tarım sektörünün yüzde 0,6 büyüdüğü görüldü. 2022'nin son çeyreğinde tarımda yüzde 0,3'lük daralma kaydedildi.
Sanayi tarafında 2022'de yıllık büyüme yüzde 3,3 oldu. Sanayi de yılın son çeyreğinde yüzde 3'lük daralma gösterdi.
İnşaat sektörü 2022'de oldukça kötü bir performans sergiledi. 2022'nin tamamında inşaatta daralma yüzde 8,4 oldu ve salgın yılı olan 2020'deki yüzde 5,5'lik daralmanın üzerine çıktı.
Hizmetler sektörü 2022'de ekonominin motor güçlerinden biri oldu. Hizmetlerde 2022 yılında büyüme yüzde 11,7 ile çift haneli seviyelerde kaydedildi.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yıl yüzde 30,1 iken bu oran 2022 yılında yüzde 26,5 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 52,5'ten yüzde 54,5'e yükseldi.
Piyasanın beklentisi yüzde 5,2 olarak belirlenmişti
Bloomberg HT anketine katılan ekonomistlerin beklentisi Türkiye'de gayrisafi yurt içi hasılanın 2022'de yüzde 5,2 artması yönündeydi. Yılın son çeyreğine ilişkin yıllık büyüme beklentisi ise yüzde 2,8 olarak belirlenmişti.
Uluslararası kurumların tahminleri yüzde 5 civarındaydı
Uluslararası kurumların Türkiye 2022 büyümesine ilişkin tahminleri de yüzde 5 civarındaydı. üzerindeydi. Uluslararası Para Fonu (IMF) daha önce yüzde 5 olarak açıkladığı 2022 Türkiye büyüme tahminini yüzde 5,5 seviyesine çıkarmıştı.
Dünya Bankası'nın 2022 yılına ilişkin büyüme beklentisi ise yüzde 4,7 olarak açıklanmıştı. EBRD'nin 2022 tahmini de yüzde 4,5 seviyesindeydi.
Ekonomi yönetiminin 2022'ye ilişkin büyüme tahmini de yüzde 5 olmuştu. Orta Vadeli Program'a göre 2022 için GSYH büyümesinde gerçekleşme tahmini yüzde 5 olarak açıklanmıştı.
3. çeyrekte yüzde 3,9'luk büyüme kaydedilmişti
Ekonomi ilk çeyrekte yüzde 7,5 ikinci çeyrekte yüzde 7,7 büyüme göstermiş ardından üçüncü çeyrekte büyüme yüzde 3,9'a yavaşlamıştı.
Bu dönemde TL'deki değer kaybı ve Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı gündemdeydi. Enerji piyasasındaki fiyat artışlarının da etkisiyle enflasyon yüzde 85'in üzerine çıktı. Ekonomi yönetimi bu dönemde, cari fazla odaklı kredi ve büyüme politikalarını öne çıkarmıştı.
Öncü göstergelerden çıkan sinyaller
Yılın son çeyreğinde sanayi üretiminden gelen sinyaller büyümede yavaşlamaya işaret etmişti. Kasım ayında sanayi üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 gerilemişti. Böylelikle sanayi üretimi pandemiden bu yana ilk kez yıllık bazda düşüş yaşamıştı.
Sanayi açısından benzer sinyaller imalat satınalma yöneticileri endeksi (PMI) cephesinden de gelmişti. Yılın büyük bölümünde endeks eşik değer olan 50'nin altında kalarak daralma sinyali vermişti. Kasım ayında endeks 45,7 ile yılın en düşük seviyesine gerilemişti.
